Poesía

Poetas Di(n)versos: Sergio García Zamora y Manuel López Rodríguez

El día 16 de Enero de 2023 tuvimos la oportunidad de contar con los versos de Sergio García Zamora y Manuel López Rodríguez para acompañarnos en una nueva cita del ciclo Poetas Di(n) Versos de la mano de la incansable poeta y gestora cultural Yolanda Castaño, gracias a la que pudimos descubrir a estas y otras muchas voces de la poesía contemporánea actual, de Galicia y del resto del mundo.
Poetas Di(n)versos: Sergio García Zamora y Manuel López Rodríguez
Sergio García Zamora
Sergio García Zamora

Aunque en esta ocasión no pudimos realizar las entrevistas en persona igualmente no perdimos la ocasión de ponernos en contacto con ambos poetas para conocerlos un poco más de cerca y saber en sus propias palabras algo más acerca de su poesía y su visión sobre diversos temas. Aquí os dejamos sendas entrevistas, la primera a Sergio, la segunda a Manuel, acompañadas de un poema de cada uno escogido personalmente por ellos mismos para lxs lectores de EntreNós: 

En primer lugar y para quienes aún no te conozcan nos gustaría que nos hicieras una breve presentación de ti mismo:

Para rozar lo impresentable: «¡Un embutido de ángel y bestia!», como dice Nicanor Parra al final de su «Epitafio». Hijo de albañil y costurera, nieto de campesinos, y presunto letrado que no ejerce. Autor de demasiados libros para mi gusto y con muy poca voluntad para evitarlo.

Quisiéramos saber sobre los motivos que te llevan a escribir, ¿dónde nace ese impulso? ¿Desde qué edad y por qué motivo escribes?

No anhelo conocer el origen de ese impulso, me basta con saberlo latente, vivo. Borges citaba un verso de Angelus Silesius: «La rosa es sin porqué, florece porque florece». Nada puedo añadir a eso. Que descubriera mi vocación literaria a los quince años y que a los diecisiete publicara un primer cuadernillo, desmerece cualquier importancia, salvo que esa precocidad fuese la manifestación de una segunda naturaleza

¿Qué temas tocas en tu poesía? ¿Tienes algún tema recurrente o es algo más abierto?

Pienso que me interesan los mismos temas que a todo escritor: la muerte, la existencia, el odio, el amor que es también desamor… Pero lo que persigo es dar con los motivos nuevos que ilustren esos temas, motivos comunes como una mesa o siderales como un cometa. No hablo del motivo como causa, sino como imagen u objeto. Y más que el tema en sí mismo, es la eticidad, la axiología que lo circunda y penetra, lo que en verdad me fascina.

¿Qué lugar ocupa la poesía en tu vida? ¿Qué sería de ti si no escribieses?

Junto a la familia, un lugar preponderante. En sus Cartas a un joven poeta, Rilke nos aclara que si podemos vivir sin escribir, entonces no debemos escribir. Yo no alcanzaría a vivir sin escribir, no sería vida mi vida, sino un mero existir, un vaciamiento de nada y para nada. Tal vez por ello resulte recurrente lo filial y lo metapoético en mi escritura. Dos obsesiones que se toman de las manos.

¿La poesía todavía sirve como un lugar en donde refugiarse?

La poesía no es refugio, sino ágora. Me niego a ceder a las contingencias cuando ella es plenitud.

¿Qué otras facetas hay en ti además de la de poeta y qué te aporta cada una de ellas?

Soy el poeta y un pésimo jugador de ajedrez. Cuándo alguien me pregunta si solo escribo poesía, dejo que Capablanca responda.

¿Qué trabajo o trabajos llevas a cabo actualmente?

Ahora mismo trabajo arduamente por que se reconozca el derecho a la pereza y por que se reduzca a ocho horas mi desempleo. Nunca acabo de terminar la nada.

¿Cuál es el nombre de tu próximo libro y cuando lo publicas?

Mi libro más reciente se titula Los maniquíes enfermos y fue publicado en 2020 por la Editorial Gallo de Oro. Desde entonces estoy en el desierto esperando que el Demonio me tiente.

¿Te ves escribiendo hasta el final? Crees que llega un momento en el que se acaba lo que tienes que decir?

Me veo leyendo y releyendo hasta el final. No se acaba lo que ansiamos decir, sino nosotros. He aceptado como Keats que mi nombre fue escrito en el agua.

Por último, nos gustaría acompañar esta entrevista de un poema tuyo escogido por ti:

 

EL PACIENTE

Qué ha sido mi vida,
sino la vida de un tonto en su cama de hierro.
Sería tan feliz como el mundo
si el mundo no fuese el gran hospital.
Lo épico son estas bandejas
repletas de frascos y jeringuillas.
Lo épico es el olor a cloroformo.
Converso conmigo como un paciente sin visita.
Detesto la buena salud de las sombras
porque será siempre la obra del sol.
No quiero una tos
de la que no pueda morirme.
Aspiro a la fiebre.

Qué ha sido mi vida,
sino la vida de un tonto, un tonto heroico
sobre la mesa de amputaciones.
Como mi brazo no era mi brazo, lo corté.
Como mi pierna no era mi pierna, la corté.
Ahora puedo tomar lo que yo quiera.
Ahora puedo viajar a donde yo quiera.
Ay del brazo y ay de la pierna
de los que solo saben apretar el torniquete.
Ay de los que prefieren la podredumbre
antes que la libertad del tajo.
Ay de los mutilados sin mutilación
que asisten a compadecernos.

Qué ha sido mi vida,
sino la vida de un tonto en su silla de ruedas.
Me han llevado a pasear por los jardines,
por los jardines de un manicomio.
Dime que ha llegado la hora de levantarme,
la hora de ponerme de pie
como el Auriga de Delfos,
como el joven vencedor de las cuadrigas.
Este es el nuevo carro de fuego.
Dime que tirarás de mí, Poesía,
que no volverán a empujarme,
que no volverán a conducirme
espíritus más débiles que el mío.

Manuel López Rodríguez
Manuel López Rodríguez

Cales son os motivos que che levan a escribir? Onde naceu ese impulso? Desde que idade e por qué motivo escribes?

Comecei a escribir con dezaseis anos. Supoño que por casualidade; unha profesora que deu unha boa clase arredor do tema. Non sabería responder a que motivo responde se é que existe.

Gusto da parte creativa do ser humano. Coido que é o que nos diferencia do resto dos animais. Polo demais cada quen ten as súas preferencias ou a súa concepción do que é a vida. Eu non a concibo sen arte, sen cultura…

Que temas tratas na túa poesía? Tes algún tema recurrente ou es aberto en propostas?

Sen dúbida son aberto a calquera proposta que consiga espertar en min a curiosidade. Na actualidade interésame mais “o como” que “o que”, isto é a forma, a estética. O tema é o de menos. Haberá cousas que o lector entenda e outras que non mais, a quen lle importa o que eu estea a relatar? Non teño aló moita teima eu pola poética do discurso nin pretensións de profeta. Sei que moitos compañeiros de profesión escriben dignamente desde ese lugar mais, hoxe por hoxe, non é precisamente o lugar onde quero estar. Quen sabe mañá o que pensarei ou o que farei? Agora interésame a experimentación, o traballo de laboratorio, ver o que podo facer cos sons, co ritmo, coa cadencia, co equilibrio do texto...

Sexa como for si podo dicir que mudo constantemente de tema que, a pesar de todo, existe. Procuro que cada libro sexa diferente ao anterior, que dialoguen entre eles mais que sexan diferentes.

En que posición está a poesía na túa vida? Qué sería de ti de non escribir?

Central. A posición da poesía (eu diría da arte en xeral) é central. Son os lentes a través dos que creo ver a realidade. Insisto, non concibo vivir sen poesía, sen literatura, sen cultura. Que sentido ten a vida sen creación ou sen esa percepción do concepto abstracto da realidade que, en parte, a caracteriza?

A poesía aínda serve como un lugar onde refuxiarse?

Ben; a poesía é unha profesión como calquera outra. Iso primeiro. Despois eu creo que a poesía non lle debe, como disciplina, nada a ninguén. O mesmo acontece coa música, coa pintura ou, incluso, con calquera outra actividade non artística. A gastronomía serve como un lugar de refuxió? Ver fútbol serve como un lugar de refuxio? Seguro que para algúns si, para outros non. Haberá xente que a vexa como un divertimento, outros usarána segundo as súas necesidades, etc.

Mais é certo que hai refuxios moito mellores e menos laboriosos que a poesía. Quen busque terreo firme a eles debe acudir.

Que outras facetas hai en ti alén da de poeta e que che aporta cada unha delas?

Ben, son pai, son parella, son amigo, son fillo... Todas son facetas moi importantes na miña vida. Polo demais gusto moito, como xa dixen, de toda disciplina artística; teño certos proxectos artísticos; hai un par de anos fixen unha minixira galega coa exposición Mostra Branca mesturando fotografía, pintura e literatura. Hai un tempo participei, xunto con Manuel Mariño, do experimento poético-musical “NoN SomoS NóS” onde mesturabamos poemas meus con cancións dos 7 Lvvas, etc.

Que traballo ou traballos levas a cabo actualmente?

Na actualidade dedícome a escribir. Hai algo pendente, cun par de compañeiros, de realizar algo en video, outro proxecto relacionado coa música, algo tamén, no eido da arte, relacionado co ready-made... Nunca paro. Gusto de estar en movemento. Que outra cousa é estar vivo?

Só lamento ter tan pouquísimo tempo para a creación (actualmente dedícolle unhas catro horas ao día, seis días á semana). A vida e o sistema obríganos a estar sempre na loita pola supervivencia. Precisamos buscar medios de acadar o capital necesario que nos permita pagar unha hipoteca, pagar a luz, auga, seguros, colexios, alimentos, roupa... e en tentar sobrevivir váisenos a vida.

Cal é o nome do teu vindeiro libro e cando sae publicado?

Pois até onde eu sei... en febreiro sairá Neste mesmo intre da man do Concello de Padrón e en maio Cruz(eiro) publicado pola editorial Caldeirón.

Estarás escribindo até a fin? Cres que chega un intre no que xa non hai nada que dicir?

A saber onde estará a fin! Supoño que se as miñas capacidades mo permiten, si. Sempre hai cousas que dicir mais... tampouco é tan importante “dicir” para escribir, non?

Para rematar gustariamos de que nos deixases un poema teu:

Apenas a inercia.

Inerte o material homoxéneo, a liña
recta, o ángulo
preciso.

Se a escaleira
descende en sete ou oito
chanzos. Se o
sentido
é libre.

(Pertencente ao poemario “Arquitectónica”)

 

Poetas Di(n)versos: Sergio García Zamora y Manuel López Rodríguez